MIỀN KÝ ỨC - Chùm tản văn về Hà Nội,

Mùi tết

Khoảng thời gian gần Tết ta thường bắt gặp trong không gian những mùi hương của ký ức.

Vào những năm xa xưa khi đợt gió mùa đông bắc đầu tiên tràn về, ấy là lúc mẹ mang ra chăn ấm áo lạnh được bọc gói cất kỹ trong hòm trong tủ. Gian nhà nhỏ sực lên mùi băng phiến. Lũ trẻ súng sính trong tấm áo còn ủ mùi thơm sạch sẽ, tung tăng khắp khu tập thể.

Đấy là mùi của những sớm mùa đông. Bước chân ra phố một làn sương bảng lảng trên con đường còn vắng người qua lại. Hơi nước, làn gió, lá cây ngọn cỏ tỏa ra hương thơm tinh khiết làm lòng người chùng lại, nhịp sống chậm đi một tích tắc cho người ta sống dài thêm một chút.

Đấy là hương thơm những “gánh hàng hoa” từ phía “ngoại ô” đi vào thành phố. Ngoại ô xưa giờ đã là nội thành với nhà cao tầng đường nhựa ngang dọc. Nhưng thấp thoáng vẫn còn mảnh vườn nhỏ có gốc đào, vài luống hoa rực rỡ sắc màu. Hương hoa mùa giáp tết nồng nàn quyến rũ như thiếu nữ Hà Nội căng tràn sức sống.

Đấy là mùi hương trầm khói nhang ấm áp trên bàn thờ những ngày cuối năm như phảng phất hình bóng người thân. Tết là dịp sum họp gia đình, hương thơm nhang khói làm cây cầu tâm linh nối người còn sống với người đã khuất.

Ngày Tết càng gần mẹ càng tất bật lo toan. Mỗi khi đi làm về trong cái giỏ xe có thêm bó măng khô thơm mùi nắng, gói miến dong thơm mùi đất ẩm… Mấy cân gạo nếp thơm như mùi rơm mới, cân đậu xanh ngai ngái. Có năm cha đi công tác Tây Bắc mang về một xâu nấm hương mộc mạc mùi rừng núi.

Khoảng qua rằm tháng Chạp mẹ mang ra hàng gia công “quy gai quy xốp” một túi nào bột nào đường với mấy quả trứng, có khi thêm cục bơ bé xíu. Sau cả ngày xếp hàng chờ đợi lũ trẻ náo nức khi mẹ mang về một túi nilon đầy những chiếc bánh thơm phức ngọt ngào. Đây đó trong phố đã thoang thoảng mùi thơm pháo tép…

Rồi ngày sát Tết nhà nhà rộn ràng gói bánh. Mùi lá dong tươi, mùi đậu xanh chín, mùi thịt ướp tiêu hành, mùi khói bếp, hơi nước từ nồi bánh đang sôi tỏa ra một mùi thơm “tổng hợp” của Tết. Chiều ba mươi mẹ nấu nồi nước mùi già, nước bồ kết, cả nhà “tẩy trần” trước bữa cơm tất niên đón ông bà về ăn tết với con cháu.

Những mùi hương ký ức mang tôi trở lại tuổi thơ của một thời Hà Nội nghèo khó mà đầm ấm.

Chiều ven sông

Vẫn là chiều như hàng ngàn buổi chiều đã qua. Nhưng vẫn khác. Da diết nhớ một chiều nắng hanh hao tôi cùng bạn đi dọc theo những con thuyền chở đầy gốm ở bến Tứ Liên…

Trong làng những vườn đào phai đã cỗi, lơ thơ vài bông hoa nhạt nhòa trong cái nắng bất chợt gắt trong một chiều đông. Bạn bảo giờ mới là thời điểm vặt lá cho đào, khỏang gần tháng nữa vườn đào này sẽ khác, lá non, nụ mẩy, màu xuân sẽ tràn ứ trong từng cánh hoa…

Những vườn quất xanh ngăn ngắt, trái dày trên cành, xanh vàng chen lẫn nụ hoa trắng thấp thóang… Cô bé tưới cây tinh nghịch lia vòi nước gần nơi bạn đứng. Một nụ cười hiếm hoi trên gương mặt lạnh lùng của bạn. Nhưng bạn biết không, đôi mắt bạn rất ấm áp khi vô tình chạm phải ánh mắt tôi…

Chỉ là một khỏanh khắc ngắn ngủi trong cuộc sống của chúng ta, cuộc sống bề bộn công việc, bề bộn suy tính, lo lắng… Quá khứ không quan trọng dù có thể đã và sẽ mang đến những phiền phức hay may mắn. Tôi chỉ biết rằng, hiện tại, bây giờ, lúc này, quấn quýt giữa chúng ta là hương thơm vườn rau mùi già cành khô, làm tôi thèm quá một nồi nước nóng dậy hương lá vào chiều tối 30 tết… Bạn bảo, khó gì…nhưng ở Sài Gòn không dễ tìm được hương thơm mộc mạc mà đằm thắm ấy.

Chỉ là một khỏanh khắc thật ngắn ngủi trong cuộc sống của chúng ta, nhưng còn mãi trong tôi là bãi ven sông ruộng ngô đang ngậm sữa. Lấp ló những bắp ngô nhỏ trên thân gầy, thương thương lạ lùng… Đêm đông, mẻ than lập lòe ven đường đê mang lại cái chạm tay nóng bỏng hương ngô non…

Chiều tím sẫm, hơi lạnh tràn về. Mình chia tay. Quãng đường đê hôm ấy sao ngắn quá…

Violet Hà Nội cho ngày cuối  năm ở Sài Gòn.

Ở Sài Gòn không có cái lạnh se sắt để giữ cho màu tím Violet không héo nhàu.

Ở Sài Gòn không có màn mưa bụi để giữ cho Violet mỏng manh vẻ tươi tắn dịu dàng

Ở Sài Gòn khó có thể tìm thấy vài cành Layơn trắng muốt để cùng Violet tím ngát trong chiếc bình pha lê trong vắt

Nhưng ở Sài Gòn luôn có nỗi nhớ mùa đông Hà Nội

Nhớ những sớm mùa đông mù sương, giá lạnh làm ta lười biếng, chỉ muốn nằm trong chăn ấm, bật ngọn đèn nhỏ đầu giường… Ánh sáng ấm áp soi lên trang sách của một cuốn truyện ngẫu nhiên có được trong tầm tay. Những dòng chữ lướt qua không để lại nhiều ý nghĩa. Với tay bật TV mà tắt âm thanh, hình ảnh lướt qua không đọng lại gì trong trí nhớ. Ánh mắt chợt dừng lại ở những cành Violet bên tấm rèm màu mây… Nhơ nhớ một ai đó, tiêng tiếc một điều gì đó…

Cuộn mình trong chăn ấm, tưởng có thể chìm tiếp vào giấc ngủ. Nhưng bỗng hiện lên rõ ràng, một gương mặt thân thương, một một giọng nói trìu mến, một ánh mắt ấm áp, trái tim chợt thắt lại, dịu dàng…

Cám ơn bạn thân yêu! Trên đường đi làm qua chợ Hoa Quảng Bá, thấy sắc hoa yêu thích của tôi nên bạn dừng lại chụp vội vài tấm ảnh, rồi gửi cho tôi với lời nhắn: mùa đông Hà Nội vẫn chờ người trở lại…

Ngắm những cành hoa tím mỏng manh đến nao lòng của ngày đông Hà Nội, bạn có biết tôi còn ước thêm một điều gì nữa không…?

  Nguyễn Thị Hậu