Đồng nghiệp (2)

Sáng hôm qua họp BCH Hội Sử TP xong, mấy anh em đồng nghiệp cũ tại Bảo tàng lịch sử kéo nhau đi nhậu vì lâu lắm rồi mới có dịp tụ tập.

Tình cờ gần như cả Phòng Sưu tầm của BTLS (giai đoạn 1994 – 1998) có mặt: anh Trưởng phòng – bây giờ là PGS giảng dạy tại Đại học XHNV, 4 thành viên của phòng thì 1 cô là Giám đốc BT, 2 anh là phó giám đốc của 2 bảo tàng khác, với mình nữa. Tất cả là Tiến sĩ và đều làm luận văn từ những công trình khai quật, các sưu tập cổ vật tại BTLS. Thấm thoát đã 15 năm từ ngày Phòng Sưu tầm của BTLS “tan tác” mỗi người một nơi.

Ngày ấy phòng Sưu tầm BTLS có 6 anh em rất thân nhau, không chỉ vì hợp tính mà còn vì đều là những người say mê công việc, không nề hà chuyện khó nhọc nào dù là nam hay nữ. Phòng có 2 nữ và 4 nam, tuổi sàn sàn nhau, anh trưởng phòng lớn hơn vài tuổi, là người Nam bộ, vui tính nhưng cũng rất nghiêm khắc “khó tính” trong công việc. Chính anh là người đầu tiên đi học TS và sau đó hối thúc, tạo điều kiện “bắt” anh em trong phòng đi học. Nhờ đó mà phòng sưu tầm là phòng duy nhất của BT toàn bộ là TS. Chính vì vậy mà đến năm 1997 – 1998 cấp trên đã điều động 3 người về các bảo tàng khác làm chánh, phó giám đốc, người ở lại cũng nhận trách nhiệm cao hơn (như mình, từ cán bộ nghiên cứu “nhảy” ngay lên Trưởng phòng, rồi chỉ 3 tháng sau “lên” Phó giám đốc). Phòng Sưu tầm “chia ly” nhưng cũng từ đó mấy anh em càng gắn bó với nhau hơn vì mỗi người đều gặp những khó khăn, thử thách – không phải chỉ từ công việc mà chủ yếu từ những mối quan hệ trong công việc đã mang đến nhiều mệt mỏi. Những lúc như thế mấy anh em lại gặp nhau, ngồi nhậu “xả” ra hết những gì ấm ức, bực bội, rồi tào lao đủ chuyện… sau cuộc nhậu lại thấy nhẹ nhõm. Có thể nói anh em phòng Sưu tầm đều thành đạt về nghề nghiệp, ko phải là chức vụ mà ai cũng giỏi chuyên môn, làm việc gì cũng tốt.

Cuộc nhậu hôm nay nhắc lại nhiều chuyện “hồi đó”: hồi đó mấy anh treo hình các cô mặc bikini trong phòng, 2 đứa con gái phản đối thì ngày hôm sau trên tường ngay sau lưng 2 cô là tấm hình một nàng thiếu vải “mát mẻ” to vật vã. Hai đứa em “tắt đài” luôn hết dám nói gì.

Hồi đó đi khảo sát toàn đi bằng xe máy, mỗi anh chở 1 em. Ngồi sau xe máy chạy vù vù chỉ dám nắm chặt cái yên xe. Biết các anh sợ “bà xã” nên 2 cô em trêu: em ko ôm eo mà chỉ nắm vào thắt lưng thôi, đứt ráng chịu nha. Nhờ doạ thế nên các ông anh mới chạy xe từ tốn.

Hồi đó mỗi lần đi khai quật là gần như cả phòng cùng đi. Đúng là 3 cùng ăn ở và… ngủ, vì thường mượn 1 nhà dân ở chung cả đoàn khai quật, sinh hoạt như anh em một nhà. Nhờ vậy… giữa mấy anh em không còn gì là “lãng mạn” nên miễn nhiễm chuyện linh tinh, chơi với nhau được hơn 20 năm đến bây giờ (dù cũng có lúc bà xã các anh cũng hơi lạnh lùng với tụi em, nhỉ?)

Hồi đó phòng Sưu tầm hay đi chơi chung, chụp hình bao giờ cũng khoác vai ôm tay. Bị đem ra cơ quan phê bình “toàn người có vợ có chồng sao lại thân mật quá vậy?!”

Hồi đó đọc báo miêu tả chuyện mại dâm, 2 đàn bà trong phòng ko hiểu, thì thầm hỏi thằng em út, nó "tà" mãi 2 đứa vẫn ngơ ngác. Nó lại mắng: 2 bà ngu quá thể. :)

Hồi đó… bao nhiêu chuyện vui buồn hôm nay nhắc lại, cả chuyện vài lần 2 đứa tụi em khóc khóc mếu mếu vì bị mắng oan. Cậu em út trong phòng dỗ không được, mắng “hai bà có nín ko, đã xấu lại còn hay khóc” – thế là tạnh hẳn :)

Mà mình nghiệm ra, trong một tập thể làm việc dù lớn dù nhỏ, người đứng đầu cực kỳ quan trọng. Tính cách “thủ trưởng” thế nào thì không khí làm việc và quan hệ đối xử của thành viên với nhau như thế. Thủ trưởng là người nhân hậu, công bằng thì cơ quan vui vẻ ít đấu đá, sống tình cảm với nhau. Thủ trưởng không mưu mô trù dập cấp dưới không sợ hãi cấp trên thì nhân viên thẳng thắn và trung thực. Và ngược lại. Phòng sưu tầm của mình và BTLS trước năm 1998 may mắn có được người Trưởng phòng và ông Giám đốc như thế!

Bây giờ anh em đều gần đến tuổi nghỉ hưu rồi… gặp nhau vẫn thương quý nhau như ngày nào. Mà em nghĩ có khi đến lúc tụi mình bạc đầu răng rụng gặp nhau vẫn thân thiết vậy thôi, có cần gì hơn nữa, phải không?

20.7.2013