THƯ GỬI BẠN THÁNG TƯ

  Nguyễn Thị Hậu

Tháng Tư, Sài Gòn ở vào khoảng thời gian nóng nhất nhưng cũng là tháng chuyển từ mùa khô sang mùa mưa. Về chiều hoặc nửa đêm đã có những cơn mưa rào làm nhẹ cả bầu không khí oi bức cả ngày. Ngồi cùng nhau nơi quán bờ kè, khi thì vài chai bia khi thì ly cà phê, câu chuyện của chúng ta bắt đầu từ đâu rồi cũng quay về chuyện tháng Tư của những năm đã qua. Điều gì làm chúng ta có thể trò chuyện với nhau cả trên mạng lẫn ngoài đời?

Tuy xuất thân từ “hai phía” nhưng sự chân thành và cảm thông khi nhìn về quá khứ đã làm chúng ta trở nên thân thiết. Vì vậy dù Tháng Tư vẫn còn những ngày nắng nóng nhưng bạn và tôi cùng cảm nhận được rằng, đây đó Sài Gòn đã có những cơn mưa đầu mùa dù mưa chưa thật lớn để cuốn đi hết oi bức ngột ngạt. Nếu thật lòng  mong đợi những cơn mưa thì không khó để nhận ra những luồng gió mát mang theo hơi ẩm bay về, những đám mây trĩu nước đã bay ngang, và tiếng sấm ầm ì báo hiệu cơn giông ở đầu kia thành phố…

Cũng như nếu thật lòng mong đợi những điều tốt đẹp cho thành phố ta yêu, không thể không nhận thấy sự đổi thay, mà đôi khi vì gần gũi nên ta không nhận ra. Bốn mươi năm qua, mỗi ngày đi về dọc ngang qua kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè, vì quá quen thuộc nên tôi không để ý sự thay đổi từ từ của nó. Tôi cứ mải ước mơ về những thành phố có sông có cầu đẹp đẽ nơi trời tây. Đến một ngày nhìn lại con đường quen thuộc bỗng giật mình.

Từ dòng kênh sau gần trăm năm là kênh nước đen và những xóm nhà lá san sát trên mặt nước lầy rác hôi thối nay đã thành dòng sông nhỏ bờ kè có khoảng xanh bãi cỏ hàng cây, ghế đá, dụng cụ thể thao, hàng rào cao để an toàn và ngăn việc đổ rác bừa bãi. Vỉa hè rộng rãi đủ làm đường đi bộ tập thể dục mỗi sáng mỗi chiều. Những chiếc cầu mới xây mới sửa nối liền hai con đường Hoàng Sa, Trường Sa tả hữu uốn lượn theo bờ kênh. Nhà mặt tiền khang trang hơn, quán xá cũng nhiều hơn… Kênh đã thông, thủy triều lên xuống mỗi ngày sẽ cuốn đi những ô nhiễm rác rưởi, giữ được “con kênh xanh xanh” nếu như từng người đừng theo thói quen xả rác xuống kênh.

Nhớ về quá khứ thành phố bên cạnh hình ảnh của “hòn ngọc Viễn Đông” còn là hình ảnh những khu nhà lá kênh đen chằng chịt khắp vùng Sài Gòn , Chợ Lớn, cũng đừng quên vùng ngoại ô “đám lá tối trời” đêm đêm nhìn về quầng sáng xa xôi nơi trung tâm thành phố. Khi “công bằng” với quá khứ thì sẽ công bằng nhìn nhận hiện tại bởi vì “hoài cổ” thì khác với “nệ cổ”, phải không bạn?

 Chắc chắn còn nhiều điều ta bức xúc, chưa thể hài lòng nhất là về đời sống tinh thần, nhưng cũng cần nhìn thấy những điều mới mẻ. Sự thay đổi không chỉ là dòng kênh tòa nhà hay cây cầu xa lộ, những khu đô thị mới ở ngoại thành… mà giá trị của nó là sự kết tinh công sức của biết bao nhiêu con người thầm lặng lao động, làm những công việc khác nhau dù cuộc sống còn nhiều vất vả. Chúng ta quý trọng những đổi thay dù nhỏ là vì điều đó.

Nếu tính đời người bắt đầu từ khi đủ tuổi dựng vợ gả chồng để sinh thành một thế hệ mới, thì bốn mươi năm qua đã hai thế hệ hậu chiến ra đời và trưởng thành. Nhìn con cái lớn lên và cũng phải giải quyết những vấn đề của thế hệ chúng, có lẽ cũng “gay go, ác liệt” không kém gì cuộc chiến của thế hệ chúng ta, bạn biết không, tôi bỗng nhận ra rằng, nếu chỉ mãi nhìn về một thời quá khứ thì khác nào chúng ta tự giam mình trong “bảo tàng viện” không thấy gì ngoài những ký ức “vàng son” “hào hùng”. Do vậy cũng cần quý trọng những gì hiện hữu mỗi ngày, đó là cuộc sống của các con ta, và vì chính chúng ta đang sống.

Sài Gòn 18.4.2015