Paris có gì lạ không em?...*
Mùa thu năm ngoái, lần đầu tiên tôi đến Paris nhân chuyến công tác tại
Bảo tàng Nghệ thuật Châu Á Guimet.
Mặc dù nghề nghiệp của tôi luôn phải “xê dịch” khá nhiều nhưng tôi vẫn
không sao quen được với không khí ngột ngạt “toàn mùi máy lạnh” trên máy bay,
ngay cả trên xe hơi hay xe lửa cũng vậy. Vậy nên sau chuyến bay dài đến 12 giờ
trên chiếc Boing của Vietnam Airline, khi
bước xuống sân bay C. De Gauld tôi cứ lơ mơ như người “không trọng lượng”
vì suốt chuyến bay tôi chẳng ăn uống được chút gì … Đang lo lắng không biết làm
sao tìm được lối ra trong “mê hồn trận” ỡ cái sân bay khổng lồ này thì may quá,
anh bạn đồng nghiệp làm việc ở bảo tàng Guimet đã đón tôi ngay khi tôi ra khỏi máy bay và đưa tôi ra ngoài bằng cửa an ninh,
không phải qua khu vực làm thủ tục. Lý do: vì tôi đi “áp tải” những cổ vật đưa
sang Pháp trưng bày nên cần phải nhanh chóng đến khu vực hàng hóa để nhận những
kiện hàng đặc biệt này.
Thủ tục nhận lô hàng quan
trọng như vậy không ngờ rất đơn giản và nhanh chóng, nhanh chóng và đơn giản
hơn khi chúng tôi làm thủ tục gửi hàng tại sân bay Tân Sơn Nhất (có lẽ vì đây
là nhận chứ không phải xuất cổ vật chăng?). Cùng với anh bạn đồng
nghiệp người Pháp và một số công nhân của một hãng chuyên đóng gói và vận
chuyển hàng hóa, chỉ trong khoảng 30
phút chúng tôi đã hoàn tất mọi giấy tờ, đưa 30 thùng hàng rất nặng lên 4 chiếc
xe tải “chuyên dụng” rồi về thẳng Paris. Ngồi ở cabin tôi cứ ngủ gà ngủ gật vì
mệt quá… cũng may đường khá dài nên khi về đến bảo tàng Guimet tôi đã đủ tỉnh
táo để có thể bắt tay ngay vào công việc.
Sau mấy ngày làm việc tại bảo
tàng Guimet, các bạn đồng nghiệp có nhã ý dành thời gian ngắn ngủi còn lại của
chuyến đi để tôi tự mình khám phá Paris – một Paris tôi từng biết qua những
cuốn tiểu thuyết của các văn hào Pháp mà tôi đã say mê đọc từ khi còn thơ ấu…
Paris hiện ra không khác lắm so với trí tưởng tượng của
tôi.
Đó là buổi sớm mai trên những con đường vắng lặng rợp
bóng cây xanh, khách bộ hành thong thả trên vỉa hè rộng rãi, vẳng đâu đó tiếng
động từ các cửa hiệu bánh mì, cửa hàng thực phẩm nhỏ đang mở cửa đón người
khách đầu tiên…Những tiệm cà phê bày bàn ghế ra một phần vỉa hè, và dưới mái
hiên bằng vải người Paris lại bắt đầu một ngày mới của mình bên ly cà phê bốc
khói và những trang báo mở rộng… Ngay phía trên những cửa hàng và tiệm cà phê
vẫn là những ô cửa sổ vuông vắn của toà nhà được xây dựng từ thế kỷ XIX, hầu
như không có sự thay đổi về cấu trúc và trang trí nhưng vẫn thể hiện rõ sự chăm
chút và lưu tâm gìn giữ. Vợ chồng anh bạn trẻ đồng nghiệp của tôi sống trong
một toà nhà như vậy. Qua một khung cửa sắt hẹp, theo các bậc cầu thang gỗ cũ
mòn nhưng sạch sẽ, tôi leo lên căn hộ của họ ở tận lầu 5. Căn hộ có 3 phòng
không rộng lắm nhưng nội thất rất tiện nghi và hiện đại. Anh bảo, không gian
trong nhà là của mình, có thể trang thiết bị lại cho phù hợp nhu cầu và sở
thích nhưng không được thay đổi sửa chữa
cấu trúc như cơi nới, phá vách ngăn… vì sẽ làm giảm tuổi thọ của cả toà nhà.
Cũng có thể nhận thấy, tuy đã “có tuổi” trên dưới trăm năm nhưng những tòa nhà
như vậy ở Paris
chất lượng còn khá tốt. Nếu có hư hỏng thì sẽ được cơ quan quản lý cho sửa chữa
ngay. Từ ban công có mấy chậu hoa và mặt ngoài nhìn xuống phố thì thuộc về
không gian chung – không gian của thành phố nên không được phép tùy tiện thay
đổi để bảo tồn vẻ đẹp và sự thống nhất trong kiến trúc của những khu phố cổ.
Tuy ở khu vực trung tâm gần nhiều công sở nhưng tiền thuê nhà ở những khu nhà
như vậy khá đắt, vì thế người ta vẫn thuê nhà ở nơi khác, âu cũng là một cách
làm cho “sức ép dân số” lên những toà nhà và khu phố cổ được giảm đi đáng kể.
Khách sạn tôi ở nằm trong một
con ngõ nhỏ, lòng đường vẫn còn nguyên những viên đá chẻ khập khiễng. Mỗi chiều
muộn trở về, tôi như nghe thấy tiếng bánh xe ngựa lăn trên đường, rồi chiếc xe
song mã hiện ra trong sương thu với một
người phụ nữ kiều diễm trong bộ váy phồng và chiếc áo choàng cổ cao…Nhưng đấy
chỉ là giấc mơ thoáng qua, khoảng từ 9 giờ tối đến 7 giờ sáng hôm sau, cái ngõ
nhỏ này đã đầy xe hơi đậu kín hết chiều dài của ngõ (người Paris thật tài tình
vô cùng khi có thể đậu xe sát cạnh nhau đến từng …cm như vậy!). Ngôi nhà nhỏ
nên các phòng cũng rất nhỏ, đồ đạc trong phòng làm tôi nhớ đến một câu truyện
cổ Grim (“ ai đã ngồi lên ghế của tôi, ai nằm lên giường của tôi? - các chú lùn kêu lên…”
). Chỉ có chiếc TV treo trên tường là khá lớn! Nhìn góc nhà tắm, chợt thấy
“thương” cho cô bạn Tây ở phòng bên, với thân hình của cô, chắc cô phải bước
giật lùi vào nhà tắm thì mới có thể bước ra được! Thật ra cũng có sao đâu,
khách sạn cho du lịch mà, khách đi suốt ngày, tối về vệ sinh qua loa rồi lăn ra
ngủ, TV thì vẫn mở suốt đêm, để rồi sáng hôm sau lại khách lại miệt mài đi tiếp…
Mấy ngày ở Paris, một mình
với ba lô, bản đồ, một tập vé có thể đi tất cả các tuyến metro và xe bus (mua
liền 10 vé rẻ được 20%!), chân giày Adidas, quần jean áo khoác ngoài (trời thu
nóng lạnh thất thường), với vốn tiếng Pháp đủ để …xem bản đồ và chào hỏi xã
giao, cứ thế tôi đi đến những địa danh đã in sâu trong tâm tưởng. Đến tháp Ep
phen vào buổi chiều nắng vàng rực rỡ, nhìn thấy dòng người xếp hàng dưới chân
tháp, tôi thấy tiếc – không phải tiếc mấy chục EUR mà tiếc vì thời gian của
mình eo hẹp quá, không thể chờ đợi để “rồng rắn lên mây”. Đành tự nhủ, thôi thì
để dành lần sau (mà lòng vẫn biết chắc sẽ chẳng có lần sau!). Lên chuyến tàu du
lịch dọc sông Xen, qua mỗi địa điểm đều có lời giới thiệu tỉ mỉ phát qua hệ
thống loa trên tàu. Toà Thị chính Thành phố nằm bên dòng sông Xen đang mở cửa
đón du khách. Hàng năm vào cuối hè, Toà Thị chính trở thành điểm du lịch hấp
dẫn trong 10 ngày, khách du lịch và người dân Paris có thể vào tham quan tòa
lâu đài cổ, rất lớn và đẹp này, cũng là nơi làm việc của những người đứng đầu
thành phố. Tàu đi qua Cầu Vàng, bảo tàng Orsay, Nhà thờ Đức bà…Nhìn từ sông
Xen, toà nhà thờ nổi tiếng này không quá đồ sộ, lạnh lùng và ám ảnh như khi
nhìn chính diện…Ngày khác tôi đi xe bus đến khu La tinh, đồi Mông mac, rồi quay
về khu vực có nhiều quán hàng của người Việt. Chiều tối đứng từ Khải Hoàn Môn
nhìn ra Đại lộ Săng Elide, dòng xe hơi nối nhau không dứt …Ừ nhỉ, đại lộ này có
từ thế kỷ XIX, còn nguyên những viên đá chẻ lát
đường và bọc vỉa hè, vậy mà đến nay vẫn đủ rộng cho 8 làn xe hơi, vỉa hè
vẫn đủ thoáng cho hàng chục ngàn du khách tản bộ ngắm những cửa hàng, khách sạn
sang trọng hai bên đường. Chợt nhớ đến khu vực Nhà thờ Đức bà và Bưu điện Sài
Gòn – rộng hơn là những công sở ở khu vực Trung tâm thành phố – do người Pháp
xây dựng từ những năm 1880 - 1890, khi mà dân số Sài gòn chỉ mới vài trăm ngàn
người, đến nay đã hơn 7 triệu nhưng các công trình ở đây vẫn thực hiện tốt các
chức năng của mình. “Quy hoạch đô thị”
phải là như thế?
Phần lớn thời gian của tôi là
dành để tham quan một số bảo tàng lớn ở Paris.
Có trong tay tấm thẻ của “Hiệp hội các bảo tàng Quốc gia Pháp”, tôi “lang
thang” ở Bảo tàng Louvre một ngày nhưng cũng chỉ xem được phần về các nền văn minh phương
Đông, còn những phần khác thì đúng là “cưỡi tên lửa …xem hoa”! Nhất là khu
trưng bày các tác phẩm thời văn hóa Phục Hưng, khách du lịch đông quá, không
sao đến gần những bức tranh, bức tượng nổi tiếng được, tôi phải đứng từ xa zoom
máy chụp hình. Mỏi chân quá bèn ngồi nghỉ trên những bậc đá cẩm thạch trắng
tinh với chiếc ba lô bên cạnh, lúc đứng lên chưa kịp cầm thì một người bảo vệ
hiện ngay ra nhắc nhở – Paris vẫn cảnh giác với
nạn khủng bố mà!
Khác với bảo tàng Louvre vốn
là một cung điện, bảo tàng Orsay – trưng bày mỹ thuật hiện đại – được “cải tạo”
và xây dựng lại từ một ga xe lửa. Cấu trúc bên ngoài hoàn toàn không thay đổi
nhưng bên trong là những phòng trưng bày với phong cách và nhiều trang thiết bị
hiện đại. Một vài bảo tàng lớn của nhà nước cũng vậy, thường sử dụng những toà
nhà cổ, ở vào vị trí thuận lợi trên các
tuyến đường, nhưng phần nội thất được làm mới hoàn toàn để đáp ứng các chức
năng hoạt động của bảo tàng hiện đại. Có thể nhận thấy Paris
đang luôn cố gắng giữ cho được những gì làm cho Paris
đã trở nên quen thuộc với thế giới và làm cho nhiều người yêu quý Paris. Đồng thời cũng làm
cho nó ngày càng mới mẻ và hấp dẫn hơn.
Ngày cuối cùng tôi đi xuống
Vec xay, cách Paris khoảng 40 km. Xe lửa cứ 20 phút có một chuyến, mua vé khứ
hồi (tất nhiên, rẻ hơn mua 1 lượt!) và chỉ khoảng 30 phút sau thì đến nơi. Từ
ga xe lửa đến khu lâu đài Vec xây đi bộ chừng 15 phút, qua 1 khu chợ trời, vài
con phố nhỏ và một công viên rợp mát bóng cây, trông thật bình yên với thảm cỏ
xanh và những hàng ghế gỗ dọc hai bên đường. Cũng như ở Louvre, một ngày cũng
chẳng kịp xem hết những căn phòng chứa đầy bí ẩn trong lâu đài Vec xây, nhưng
tôi đã được đi dạo trong khu vườn nổi tiếng… Những bồn hoa rực rỡ, hồ nước
trong xanh có khối tượng những nàng tiên làm đài phun nước, thảm cỏ xanh ngút
ngát giữa hàng tượng cẩm thạch trắng tinh, nép mình vào lối đi nhỏ bên hàng rào
cây xén bằng phẳng… tưởng như chỉ một chút thôi, sau khúc quanh kia sẽ hiện ra
những chàng ngự lâm quân can đảm…
Vài ngày ở Paris vụt qua rất nhanh.Tiễn tôi ra phi
trường là bầu trời xanh trong vắt của một sáng cuối thu, hàng cây cổ thụ dọc
theo các đại lộ những tán lá đã ngả vàng rực rỡ… Nhưng niú giữ trái tim tôi ở
lại Paris là làn sương tím những buổi chiều nhạt nhòa, sắc tím nao nao của thảm
Violet bên cạnh Viện bảo tàng Tự nhiên, và màu phớt tím dịu dàng của chiếc khăn
choàng người bạn Paris gửi tặng…Chợt ước mong một ngày, nếu ai đó lần đầu đến
với Hà Nội của tôi thì cũng sẽ có được cảm xúc như khi tôi đến Paris: lạ lẫm
nhưng vô cùng quen thuộc, mới mẻ mà vẫn luôn cổ kính…
Suốt chuyến bay về, vẳng bên
tai tôi một giai điệu như một lời trách cứ... Ngày rời Paris, em đã bỏ quên con tim…*
· Lời bài hát của Đức Huy.
· (Báo Người Hà Nội đăng số 49 ngày 8/12/06)
SAO HỒI ĐÓ MÌNH VIẾT DÀI QUÁ THẾ, HIC :)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét