Từ những tấm bản đồ cổ

Báo Văn nghệ (Hội Nhà văn) ngày 18/8/2012.

Sau khi tiến sĩ Mai Hồng, nguyên trưởng phòng tư liệu thư viện - Viện Hán Nôm, trao tặng Bảo tàng lịch sử Quốc gia tấm bản đồ “Hoàng triều trực tỉnh địa dư toàn đồ” (Địa dư toàn đồ tới các tỉnh của Trung Quốc thực hiện từ thời Thanh) xuất bản năm 1904 ghi rõ cực nam của Trung Quốc là đảo Hải Nam, không hề bao gồm Hoàng Sa và Trường Sa, một số nhà sưu tầm và nghiên cứu đã phát hiện thêm một số bản đồ khác của Trung Quốc cũng giống bản đồ trên. Điều này cho thấy từ lâu nay, do chưa có điều kiện để quan tâm đầy đủ, chưa có sự hiểu biết về giá trị đặc biệt của bản đồ cổ nên trong nhân dân đã lưu giữ những tài liệu như thế mà chưa được phát hiện. Trong cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển Đông và hai quần đảo Hòang Sa – Trường Sa, những tấm bản đồ cổ và tài liệu lịch sử thành văn khác có một ý nghĩa và giá trị đặc biệt quan trọng về pháp lý.

Khỏang vài năm nay nhà nước ta được những cá nhân, gia đình, dòng họ hiến tặng khá nhiều tư liệu lịch sử liên quan đến chủ quyền biển đảo Việt Nam, ví dụ như sắc phong, lệnh chỉ… tìm thấy tại đảo Lý Sơn, những văn bản triều Nguyễn chẳng hạn... nhưng hầu hết những tư liệu này đều giao cho một số cơ quan không có chức năng nghiên cứu và lưu giữ tài liệu lịch sử tiếp nhận. Sau đó việc thẩm định, đánh giá và sử dụng những tư liệu này cũng không được đề cập đến.

Để đảm bảo giá trị khoa học của những tài liệu mới phát hiện như bản đồ cổ, văn bản Hán - Nôm có nội dung liên quan đến chủ quyền lãnh thổ, lãnh hải Việt Nam,  những tài liệu này cần được giao cho cơ quan chuyên ngành là Viện Hán Nôm, Viện Sử học... là nơi có chức năng lưu giữ, nghiên cứu, dịch và công bố tòan bộ nội dung và cũng như thẩm định giá trị khoa học của những tài liệu đó, bổ sung kho tư liệu lịch sử góp phần vào việc đấu tranh khẳng định chủ quyền biển đảo Việt Nam hiện nay. Đặc biệt cần được lưu giữ và truyền lại cho nhiều thế hệ sau, bởi vì việc bảo vệ chủ quyền Tổ quốc là việc làm không chỉ của một thế hệ.

Liên quan đến những tấm bản đồ còn một hiện tượng khác: gần đây cơ quan công an phát hiện được khá nhiều bản đồ Việt Nam in sai sự thật về biên giới trên bộ và cả vùng lãnh hải Việt Nam. Những tấm bản đồ này do Trung Quốc sản xuất và bán công khai ở nhiều tỉnh biên giới nước ta. Việc phát hiện, tịch thu và ngăn chặn sự phát tán những tấm bản đồ “hàng giả” này là kịp thời và rất cần thiết. Nhưng cần thiết và quan trọng hơn là chúng ta phải có nhiều “hàng thật, hàng chất lượng cao” để chống lại hàng giả: xuất bản bản đồ Việt Nam đầy đủ, chính xác về biên giới và lãnh hải, bày bán rộng rãi khắp nơi, sao cho trong mỗi trường học, lớp học, mỗi công sở, mỗi gia đình đều có bản đồ Việt Nam. Trong giáo dục thì việc in bản đồ Việt Nam trên bìa sách giáo khoa, tập vở... sẽ giúp con em chúng ta hàng ngày nhìn thấy và ghi nhớ sự toàn vẹn lãnh thổ lãnh hải của Tổ quốc! Cần thiết in bản đồ Việt Nam trong tất cả các cuốn sách và tờ giới thiệu, hướng dẫn du lịch và phát rộng rãi cho du khách, đặc biệt lưu ý tên BIỂN ĐÔNG cần được ghi đúng trên những tấm bản đồ này, tránh tình trạng ghi tên “South China Sea” trên các bản đồ du lịch Việt Nam và cả ở bản đồ hướng dẫn vùng bay trên các máy bay của Vietnam Airlines.

Bảo vệ chủ quyền Tổ quốc ngay từ ý thức mỗi người và từ những việc làm giản đơn như thế!